Można śmiało powiedzieć , że historia miejskich wodociągów sięga  XVI wieku. Opowieści mówią ,że w tamtych latach budowę Kwidzyńskiej sieci nadzorował sam  Mikołaj Kopernik  . Może to mit lecz niedawno podczas prac modernizacyjnych jednej z ulic na terenie miasta odkryto ciekawe znalezisko potwierdzające po części  te opowiadania. Wykopano w pobliżu zamku  fragment  rurociągu . Nie byłoby w tym nic szczególnego, gdyby nie fakt, że wodociąg obudowany był drewnianą otuliną  i pochodzi  właśnie z tego okresu. Czy w ogóle Mikołaj Kopernik był w Kwidzynie? Tak i to być może kilkakrotnie . Po raz pierwszy zawitał do naszego miasta w dniu 13 na 14 maja 1504 roku ,towarzysząc swemu wujowi Łukaszowi Watzenrode ,biskupowi warmińskiemu w podróży z Torunia do Gdańska. Opierając się na dziełach profesora nauk ścisłych Uniwersytetu Jagiellońskiego L.A Birkenmajera wydanych w 1905 – 1926 wyjaśnia : Mikołaj Kopernik podarował zdrową wodę Kwidzynowi dla upamiętnienia najsławniejszego kwidzynianina , doktora Mikołaja Wodka  , który to obdarzył Kopernika w młodzieńczych latach wiedzą astronomiczną. Wzmiankę na ten temat znaleźć można w Zeszytach Kwidzyńskich gdzie A. Lemański pisze tu („…Kopernik podarował zdrową wodę Kwidzynowi…„)

– Na Pomorzu i Warmii już w okresie późnego średniowiecza istniało wiele urządzeń dostarczających wodę do miast. Przyczyną stosunkowo wczesnego rozwoju hydrotechniki na tym terenie były wyjątkowo niepomyślne warunki zaopatrzenia w wodę – pisze prof. Bolesław Orłowski w swojej pracy pt. „Legenda i prawda o pseudokopernikowskich wodociągach”.

fragmenty odkopanych starych rurociągów

 

 

 

 

 

Wodociągi  Kwidzyńskie  znajdujące się w obecnym miejscu ,  czyli  przy ul. Sportowej wybudowano około roku 1890. Projektodawcą systemu wodociągowego był  prof. Genzmer. W tychże latach wzrastało zapotrzebowanie na wodę w rozwijającym się mieście. Przed 1890  poszukiwania wody pitnej dla miasta przeprowadzono w dzielnicy Liebenthal – rozciągała się ona wzdłuż dzisiejszej ulicy Sportowej aż do ul. Miłosnej. Podczas wierceń na głębokości ok. 50 m natknięto się na warstwę wodonośną, wykonano więc studnie artezyjskie. Ponieważ woda, którą w ten sposób znaleziono okazała się doskonała w smaku wkrótce dokonano następnych wierceń. W ten sposób powstało ujęcie dające dobrej jakości wodę pitną (wykorzystywane do dziś – ul. Sportowa). Ilość wody była na tyle wystarczająca, aby wykorzystać ją do utworzenia wodociągów.  Zaraz po 1891 r. rozpoczęto budowę sieci . Wybudowano zespół składający się ze studzien, stacji uzdatniania, hali pomp z dwiema pompami napędzanymi przez silnik parowy, kotłowni oraz dom mieszkalny zarządcy wodociągów. W hali głównej umieszczono silnik gazowy systemu Otto. Woda z ujęcia trafiała do filtrów (ciekawostka-dzisiejszy biurowiec) skąd uzdatniona spływała do zbiornika wyrównawczego i następnie tłoczono ją do wieży ciśnień. Wybudowana  w latach 1890 i 1900  budowla z cegły ma średnicę  9,8 m i 28 metrów wysokości. W górnej części wieży mieścił się metalowy zbiornik na wodę o pojemności 275 m³. Połączony był z siecią wodociągową miasta.

                     

W latach 1972 – 1975 przeprowadzono kapitalny remont i modernizację wieży. Kopułę zastąpiono dachem stożkowym o minimalnym spadku

 

 

 

Budowę kanalizacji miejskiej rozpoczęto wraz z powstaniem wodociągów. W 1910 r. oddano do użytku oczyszczalnię ścieków przy ul. Wiślanej, w pobliżu elektrowni, na prawym brzegu Liwy. Składała się ona z dwóch okrągłych zbiorników o średnicy 7 m i głębokości 9 m.

Projekt kanalizacji ze względu na pagórkowaty charakter Kwidzyna był niezwykle trudny do zrealizowania.

 

 

 

W miejscu czyszczalni ścieków przy ul. Wiślanej jest teraz nowoczesna przepompownia

 

 

 

 

Praktycznie aż do lat 60/70. XX w. kwidzyńskie wodociągi nie uległy większym zmianom . technicznym. W latach 1967-1974 wodociągi zostały rozbudowane. Zmodernizowano stację pomp , budynek filtrów zaadoptowano na biurowiec  i wybudowano nową stację uzdatniania wody przy ul. Sportowej.

Wodociągi dawniej

 

 

 

 

Wodociągi dziś
 

 

 

 

 

 

W latach 90. powstało nowe ujęcie w Kamionce oraz  zbiornik retencyjny przy ul. Piastowskiej. Sieć wodociągowa swoim zasięgiem objęła okoliczne miejscowości.

 

 

 

 

  Jedną z ważniejszych dat jest 01.01.1992 , kiedy to z podziału Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Elblągu powstało Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Kwidzynie którego właścicielami były Miasto Kwidzyn , Gmina Kwidzyn , Gmina Gardeja oraz Gmina Sadlinki.

W roku 1993 decyzją władz gmin RPWiK w Kwidzynie zostało postawione w stan likwidacji celem dokonania przekształcenia. Zgodnie z wolą Rady Miejskiej w Kwidzynie i Rady Gminy w Kwidzynie została w dniu 03.09.1993 zawiązana spółka prawa handlowego pod nazwą Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. która rozpoczęła działalność od 01.12.1993r. Miasto Kwidzyn weszło w posiadanie 80% udziałów , a Gmina Kwidzyn 20%.

Układ Wodociągowy obejmuje :

1.Ujęcie wody zasilające stację wodociągową przy ul. Sportowej w Kwidzynie

2.Stację uzdatniania wody przy ul. Sportowej w Kwidzynie

3.Ujęcie wody w Kamionce

4.Stację uzdatniania wody w Kamionce

5.Pompownię wody przy ul. Piastowskiej w Kwidzynie

6.Przepompownię wody w Szałwinku

7.Przepompownię wody w Rakowcu

8.Ujęcie wody i stację wodociągową w Liczu

9.Sieć wodociągową miasta i gminy Kwidzyn

Układ kanalizacyjny w Kwidzynie obejmuje miejską oraz wiejską sieć kanalizacyjną , którą stanowią dwa układy. Pierwszy zbiera ścieki na wschód od torów kolejowych do przepompowni ścieków P-1 mieszczącej się przy ul. Wiślanej , drugi  zaś po przeciwnej stronie torowiska zbiera nieczystości do przepompowni ścieków P-3 przy ul. Sportowej. Z obu przepompowni ścieki przepompowywane są kolektorami tłocznymi do oczyszczalni ścieków przy IP Kwidzyn.

Obszary wiejskie gminy Kwidzyn zaopatrzone są w układ kanalizacyjny obejmujący sieć przepompowni kanalizacyjnych  zbierających nieczystości do przepompowni P-1 oraz lokalnych oczyszczalni ścieków w Rakowcu i Tychnowach.

Obecnie w  dalszym ciągu kontynuowane są inwestycje w sieci wodne i kanalizacyjne na terenie gminy i miasta Kwidzyna